Steenschotten of Vlonderplanken: Wat Kies je voor Jouw Terras?
Je droomt van een houten terras in je tuin, maar twijfelt tussen steenschotten en vlonderplanken. Beide materialen hebben hun eigen charme, prijs en onderhoudseisen. Welke past het beste bij jouw situatie? In deze uitgebreide vergelijking zetten we alle verschillen op een rij, zodat je precies weet welke optie het best aansluit bij jouw tuin, budget en persoonlijke stijl.
Wat zijn Steenschotten?
Steenschotten hebben een bijzondere herkomst. Deze robuuste houten panelen werden oorspronkelijk gebruikt in steenfabrieken als droogvloeren voor verse bakstenen. Nadat de stenen uit de oven kwamen, werden ze op deze stevige platen gelegd om te drogen. Door de sluiting van veel traditionele steenfabrieken kwamen duizenden steenschotten vrij, die nu een tweede leven krijgen in tuinen.
Een steenschot bestaat uit dik hout, meestal tussen de 5 en 6 centimeter, met karakteristieke gebruikerssporen en een metalen frame ter versteviging. Deze platen zijn verkrijgbaar in verschillende houtsoorten. Zachte naaldhoutsoorten zoals grenen en lariks waren het meest gangbaar in Nederlandse steenfabrieken. Voor wie meer wil investeren zijn er hardhouten varianten van azobé beschikbaar, die aanzienlijk langer meegaan.
Steenschotten worden tegenwoordig veel gebruikt voor terrassen, tuinpaden, schuttingen en zelfs als basis voor tuinmeubels. Hun veelzijdigheid maakt ze populair bij hoveniers en doe-het-zelvers.
Unieke voordelen van steenschotten
De stoere, industriële uitstraling is misschien wel het meest opvallende kenmerk. Elk steenschot heeft zijn eigen patina met gebruikerssporen, klei- en kalkresten, en roestvorming op de metalen randen. Dit geeft direct karakter aan je tuin.
Steenschotten zijn zwaar en stabiel. Een enkel steenschot van 100 bij 120 centimeter weegt al gauw 30 tot 60 kilogram. Dit zorgt voor een stevige, massieve terrasconstructie die niet wiebelt of doorbuigt.
Omdat je hergebruikte materialen toepast, draag je bij aan een circulaire economie. Je geeft industrieel materiaal een tweede leven in plaats van nieuw hout te laten produceren. Dit is duurzaam en milieuvriendelijk.
Wil je meer weten over de fascinerende achtergrond van dit materiaal? Lees dan ons artikel over de historie van steenschotten of bekijk onze praktische gids voor het aanleggen van een steenschotten terras.
Wat zijn Vlonderplanken?
Vlonderplanken zijn dunne, meestal nieuw geproduceerde houten latten die speciaal zijn ontworpen voor terrasconstructies. Deze planken zijn doorgaans 2 tot 3 centimeter dik en verkrijgbaar in verschillende breedtes, meestal tussen 9 en 14 centimeter.
Het materiaal varieert enorm. Je kunt kiezen uit hardhout zoals bangkirai, cumaru of ipé voor een duurzame oplossing die 20 tot 30 jaar meegaat. Naaldhoutsoorten zoals geïmpregneerde grenen, lariks of douglas zijn betaalbaarder en gaan 10 tot 15 jaar mee. Voor wie helemaal onderhoudsvrij wil, zijn er composiet vlonders van houtvezels en kunststof die tot 25 jaar meegaan zonder onderhoud.
Veel vlonderplanken zijn voorzien van groeven of een antislipprofiel aan de bovenkant. Dit verbetert de grip, vooral bij nat weer, en zorgt voor een strakke, professionele afwerking.
Unieke Voordelen van Vlonderplanken
Vlonderplanken geven een strakke, moderne look aan je terras. De egale afwerking en uniforme kleur passen perfect bij minimalistische tuinontwerpen en hedendaagse architectuur.
Het lichtere materiaal maakt vlonderplanken makkelijker te verwerken dan zware steenschotten. Een enkele plank van 300 centimeter weegt slechts 5 tot 10 kilogram, waardoor transport en plaatsing een stuk eenvoudiger zijn.
Hoewel vlonderplanken minder karakter hebben dan doorleefde steenschotten, krijg je wel een nette, egale uitstraling zonder verrassingen. Ideaal als je houdt van een strak en gecontroleerd tuinontwerp.
Verschillen tussen Steenschotten en Vlonderplanken
1. Uiterlijk en Sfeer
Het visuele verschil tussen steenschotten en vlonderplanken is enorm en bepaalt grotendeels de sfeer van je tuin.
Steenschotten stralen robuustheid en warmte uit. Elk paneel is doorleefd en uniek. Je ziet sporen van hun vorige leven: kleurverschillen door jarenlange blootstelling aan hitte en vocht, kleine deuken en krassen van transport, metalen randen met roestpatina die een authentieke industriële touch geven. Deze onregelmatigheden zorgen ervoor dat geen twee steenschotten precies hetzelfde zijn. Het resultaat is een terras met karakter, dat verhalen vertelt.
Vlonderplanken bieden een strakke, egale en moderne uitstraling. De planken zijn uniform van kleur en afwerking, hebben rechte lijnen en een gecontroleerde structuur, en creëren een minimalistische, nette verschijning. Dit past perfect bij moderne tuinarchitectuur met strakke lijnen, design meubels en een opgeruimde uitstraling.
Maak je keuze op basis van je tuinstijl. Kies voor steenschotten als je houdt van landelijke, industriële of vintage tuinen. Vlonderplanken passen beter bij moderne, minimalistische of Scandinavische tuinontwerpen.
2. Prijs en Beschikbaarheid
De kostprijs verschilt aanzienlijk tussen beide opties, afhankelijk van kwaliteit en houtsoort.
Prijzen voor Steenschotten
Budget varianten van zachthout beginnen bij ongeveer 17,50 tot 30 euro per stuk ongeschuurd en 35 tot 50 euro per stuk geschuurd. Premium hardhouten steenschotten kosten tussen 60 en 130 euro per stuk.
Voor een terras van 20 vierkante meter heb je ongeveer 17 steenschotten nodig (formaat 100 x 120 cm). Dit betekent totale materiaalkosten van 340 tot 850 euro voor budget varianten en 1.000 tot 2.200 euro voor premium kwaliteit.
Let op: steenschotten zijn vaak hergebruikt materiaal, dus beschikbaarheid kan wisselen. Authentieke exemplaren uit oude steenfabrieken worden steeds schaarser.
Prijzen voor Vlonderplanken
De prijs hangt sterk af van het type hout. Geïmpregneerd naaldhout kost ongeveer 8 tot 15 euro per plank van 300 cm. Hardhout zoals bangkirai ligt tussen 15 en 35 euro per plank. Composiet vlonders zijn het duurst met 25 tot 50 euro per plank.
Voor een terras van 20 vierkante meter heb je ongeveer 80 tot 100 planken nodig, afhankelijk van de breedte. Dit betekent totale materiaalkosten van 640 tot 1.500 euro voor naaldhout, 1.200 tot 3.500 euro voor hardhout, en 2.000 tot 5.000 euro voor composiet.
Beschikbaarheid
Vlonderplanken zijn het hele jaar door verkrijgbaar bij bouwmarkten en houthandels in standaardmaten. Steenschotten zijn seizoensgebonden en afhankelijk van voorraad, vooral authentieke exemplaren zijn beperkt beschikbaar. Nieuwe replica steenschotten zijn wel standaard leverbaar.
3. Plaatsing en Constructie
De manier waarop je beide materialen aanbrengt verschilt door het gewicht en de dikte.
Plaatsing van Steenschotten
Steenschotten zijn dikker en zwaarder, waardoor ze minder snel doorbuigen. Dit betekent dat je vaak minder onderbalken nodig hebt. De standaard afstand tussen draagbalken is 40 tot 60 centimeter, afhankelijk van de houtsoort. Hardhouten steenschotten kunnen een grotere overspanning aan.
Het grotere formaat betekent snellere montage. Met één steenschot dek je 1,2 vierkante meter, waardoor een terras snel gerealiseerd is. Het nadeel is het gewicht: plaatsing vereist vaak twee personen en stevig gereedschap. Je bevestigt steenschotten met minimaal 4 tot 6 RVS vlonderschroeven per paneel.
Plaatsing van Vlonderplanken
Vlonderplanken zijn dunner en vereisen meer draagbalken. De aanbevolen afstand tussen balken is maximaal 40 centimeter, bij zachtere houtsoorten zelfs 30 centimeter om doorzakken te voorkomen.
Het lichtere materiaal maakt het werk makkelijker voor één persoon. Planken zijn eenvoudig te hanteren en te zagen op maat. Je hebt wel meer bevestigingspunten nodig, meestal om de 40 tot 50 centimeter, met speciale terrasclips of schroeven.
Belangrijk voor Beide
Ongeacht welk materiaal je kiest, leg je terras altijd met een lichte helling voor waterafwatering. De aanbevolen afschot is 1 tot 2 centimeter per meter, weglopend van je woning. Dit voorkomt wateroverlast en zorgt voor een langere levensduur.
4. Onderhoud
Alle houten terrassen vragen onderhoud, maar de intensiteit verschilt.
Onderhoud van Steenschotten
Steenschotten vergrijzen op natuurlijke manier door UV-straling en weersinvloeden. Deze vergrijzing is juist onderdeel van de charme en hoeft niet voorkomen te worden. Voor wie de oorspronkelijke kleur wil behouden kan jaarlijks een doorzichtige houtbeits of olie aanbrengen.
Het reguliere onderhoud is beperkt. Twee keer per jaar grondig reinigen met water en groene zeep volstaat. Na de winter algen en mos verwijderen met een harde borstel. Gebruik nooit een hogedrukreiniger, deze opent de houtporiën en versnelt aantasting.
Controleer jaarlijks de bevestiging en draai losgeraakte schroeven vast. Check de metalen randen op losse onderdelen en herstel indien nodig.
Onderhoud van Vlonderplanken
Ook vlonderplanken vergrijzen, maar door de dunnere constructie en groeven kunnen ze sneller glad worden door algengroei. Jaarlijks schoonmaken is daarom aanbevolen, vooral op schaduwrijke plekken.
Hardhouten vlonders kun je laten vergrijzen of behandelen met speciale vlonderolie om de kleur te behouden. Dit moet jaarlijks herhaald worden. Geïmpregneerde naaldhout planken vereisen geen behandeling, maar na 5 tot 7 jaar kan herbeitsen de levensduur verlengen.
Composiet vlonders zijn het minst onderhoudsgevoelig. Regelmatig vegen en twee keer per jaar reinigen met water volstaat. Deze planken vergrijzen niet en behouden hun kleur.
5. Duurzaamheid en Milieu-impact
De ecologische voetafdruk verschilt aanzienlijk tussen beide opties.
Duurzaamheid van Steenschotten
Steenschotten scoren excellent op het gebied van duurzaamheid omdat het hergebruikt materiaal betreft. Je geeft industrieel hout dat anders zou worden verbrand of weggegooid een tweede leven. Dit is circulair bouwen in optima forma.
De milieu-impact is minimaal. Er hoeft geen nieuw hout gekapt te worden, er is geen energieverbruik voor productie, en je vermindert afval. Bovendien zijn steenschotten aan het einde van hun tweede leven nog steeds te hergebruiken voor andere projecten of kunnen ze dienen als biomassa.
Het enige aandachtspunt is dat sommige oude steenschotten behandeld kunnen zijn met nu verboden houtverduurzamingsmiddelen. Bij twijfel kun je dit laten testen.
Duurzaamheid van Vlonderplanken
Bij vlonderplanken hangt de duurzaamheid af van de herkomst en certificering. FSC-gecertificeerd hout komt uit duurzaam beheerde bossen waar herbeplanting gegarandeerd is. PEFC-keurmerk staat voor verantwoord bosbeheer volgens Europese normen.
Tropisch hardhout zoals bangkirai of ipé heeft een langere transportafstand, wat de CO2-voetafdruk verhoogt. Kies bij voorkeur voor Europese houtsoorten zoals douglas of lariks.
Composiet vlonders bevatten kunststof en zijn minder duurzaam in productie, maar gaan extreem lang mee en zijn volledig recyclebaar aan het einde van hun levensduur.
Conclusie Duurzaamheid
Voor de meest duurzame keuze win je met hergebruikte steenschotten. Voor nieuw hout kies je FSC-gecertificeerde Europese houtsoorten. Composiet is een goede optie als je onderhoudsvrij en levensduur belangrijker vindt dan productie-impact.
Wanneer Kies je voor Steenschotten?
Steenschotten zijn de perfecte keuze in de volgende situaties.
Je houdt van een Stoere, Natuurlijke Uitstraling
Als je tuin landelijk, industrieel of vintage is ingericht, passen steenschotten perfect. De doorleefde uitstraling met gebruikerssporen en metalen randen geeft direct karakter. Combineer ze met andere natuurlijke materialen zoals oude bakstenen, cortenstaal, grind of natuursteen voor een harmonieus geheel.
Je wilt een Terras dat Weinig Doorbuigt
Door de dikte en het gewicht van steenschotten krijg je een massief terras dat stabiel aanvoelt. Ideaal voor zwaar tuinmeubilair, een buitenkeuken of als je regelmatig met veel mensen buiten zit.
Duurzaamheid en Hergebruik zijn Belangrijk
Voor milieubewuste tuinbezitters zijn steenschotten de beste keuze. Je draagt bij aan circulair bouwen en geeft industrieel materiaal een waardevol tweede leven.
Je houdt van Materiaal met een Verhaal
Elk steenschot heeft letterlijk een geschiedenis in de baksteenindustrie. Voor liefhebbers van industrieel erfgoed en authentieke materialen is dit een belangrijk aspect.
Toepassingen van Steenschotten
Naast terrassen zijn steenschotten veelzijdig inzetbaar. Als schutting of erfafscheiding creëer je direct privacy met een robuuste uitstraling. Voor een buitenkeuken of BBQ-werkblad bieden ze een stabiele, hittebestendige ondergrond. Als tuintafelblad of werkbank in een tuinhuisje krijg je een zwaar, stabiel meubel. Voor wandbekleding in veranda’s of tuinhuizen geef je een industriële sfeer.
Wanneer Kies je voor Vlonderplanken?
Vlonderplanken zijn ideaal in deze scenario’s.
Je wilt een Strak en Modern Terras
Voor moderne tuinen met strakke lijnen, design meubels en een minimalistische uitstraling zijn vlonderplanken de betere keuze. De egale afwerking en uniforme kleur passen perfect bij hedendaagse architectuur.
Je wilt Zelf Eenvoudig kunnen Werken met Licht Materiaal
Als je zonder hulp je terras wilt aanleggen, zijn lichte vlonderplanken praktischer dan zware steenschotten. Een gemiddelde doe-het-zelver kan probleemloos alleen met deze planken werken.
Je bent Prijsbewust en verkiest Nieuw Hout boven Gebruikt
Geïmpregneerde naaldhout vlonders zijn vaak goedkoper dan hardhouten steenschotten. Als budget belangrijk is en je geen waarde hecht aan het hergebruik aspect, dan zijn vlonderplanken een betaalbare optie.
Je hebt een Specifieke Kleur of Afwerking in Gedachten
Bij vlonderplanken heb je meer controle over het eindresultaat. Je kunt kiezen uit verschillende kleuren, profielen en afwerkingen. Steenschotten zijn altijd doorleefd en onvoorspelbaar qua kleur.
Toepassingen van Vlonderplanken
Vlonderplanken zijn bij uitstek geschikt voor moderne terrassen met een strakke uitstraling. Op dakterrassen waar gewicht een rol speelt zijn lichte vlonderplanken ideaal. Voor overdekte veranda’s waar geen extreme weersinvloeden zijn blijven vlonderplanken langer mooi. Rondom zwembaden met antislip groeven voor extra veiligheid.
Vergelijking in Één Overzicht
Om je keuze makkelijker te maken, hier alle verschillen overzichtelijk samengevat:
Uiterlijk
- Steenschotten: Stoer, doorleefd, robuust met unieke patina per paneel
- Vlonderplanken: Strak, egaal, modern met uniforme uitstraling
Dikte
- Steenschotten: Circa 5 tot 6 centimeter dik, massief en stevig
- Vlonderplanken: Circa 2 tot 3 centimeter dik, slanke constructie
Prijsindicatie per Eenheid
- Steenschotten: 20 tot 130 euro per stuk, afhankelijk van kwaliteit
- Vlonderplanken: 8 tot 50 euro per plank, afhankelijk van materiaal
Herkomst
- Steenschotten: Gerecycled hout uit steenfabrieken, uniek industrieel erfgoed
- Vlonderplanken: Nieuw hout of composiet, speciaal geproduceerd voor terrassen
Duurzaamheid
- Steenschotten: Zeer hoog door hergebruik, circulair en milieuvriendelijk
- Vlonderplanken: Afhankelijk van certificering en houtsoort
Onderhoud
- Steenschotten: Beperkt, vooral reinigen, natuurlijke vergrijzing gewenst
- Vlonderplanken: Regelmatig reinigen en eventueel oliën voor kleur
Gewicht
- Steenschotten: Zwaar en stabiel, 30 tot 60 kilogram per paneel
- Vlonderplanken: Licht en makkelijk te leggen, 5 tot 10 kilogram per plank
Plaatsingstijd
- Steenschotten: Sneller door groot formaat, 1,2 m² per paneel
- Vlonderplanken: Meer tijd door kleinere planken en meer bevestigingspunten
Levensduur
- Steenschotten: 10 tot 25 jaar, afhankelijk van houtsoort
- Vlonderplanken: 10 tot 30 jaar, composiet tot 25 jaar
Sfeer
- Steenschotten: Landelijk, industrieel, vintage, karaktervol
- Vlonderplanken: Modern, minimalistisch, strak, gecontroleerd
Conclusie: Welke Keuze Maak Jij?
Zowel steenschotten als vlonderplanken zijn uitstekend geschikt voor een houten terras, maar de beste keuze hangt af van jouw persoonlijke voorkeuren, tuinstijl en prioriteiten.
Kies voor steenschotten als je:
- Houdt van karakter, authenticiteit en materiaal met een verhaal
- Een robuust, stabiel terras wilt dat massief aanvoelt
- Waarde hecht aan duurzaamheid en circulair bouwen
- Een industriële, landelijke of vintage tuin hebt
- Bereid bent te investeren in uniek, hergebruikt materiaal
Kies voor vlonderplanken als je:
- Een strakke, moderne uitstraling verkiest
- Zelf eenvoudig wilt werken met licht materiaal
- Een uniform, gecontroleerd eindresultaat wilt
- Een minimalistisch of hedendaags tuinontwerp hebt
- Kiest voor nieuw hout met garantie en certificering
De Gouden Middenweg
Kun je niet kiezen? Sommige tuinontwerpen combineren beide materialen! Gebruik steenschotten voor een robuust hoofdterras en vlonderplanken voor looppaden of een apart zithoekje. Of creëer een afwisseling door steenschotten als schutting te gebruiken en vlonderplanken voor het terras. Dit geeft je het beste van twee werelden.
Benieuwd naar de Mogelijkheden?
Nu je de verschillen kent tussen steenschotten en vlonderplanken, is het tijd om je keuze te maken. Wil je de stoere charme van authentieke steenschotten ervaren? Bekijk dan onze collectie steenschotten en ontdek het verschil in kwaliteit, afwerking en uitstraling. Van budget zachthout tot premium hardhout, van ongeschuurd tot kant-en-klaar: er is voor elk budget en elke smaak een passende optie.
Heb je nog twijfels of vragen? Neem contact met ons op voor persoonlijk advies. We helpen je graag bij het maken van de perfecte keuze voor jouw droomterras. Want of je nu kiest voor doorleefde steenschotten of strakke vlonderplanken, het belangrijkste is dat je terras wordt die jij voor ogen hebt: een plek waar je jarenlang met plezier van zult genieten.